تمام عالم هستی از اعضاء و سلول های بدن ما گرفته تا بزرگترین کهکشان‌ها از یک بنیاد دقیق و منظم پیروی می کنند. نظم و برنامه ریزی باعث می‌شود عمر انسان هدر نرود و زندگی پرثمرتر و مفیدتر شود. کسی که میخواهد در زندگی موفق باشد و به اهداف خویش برسد، باید در همه کارها، حتی در جزئی‌ترین مسائل زندگی‌اش منظم و دقیق باشد؛ از درس خواندن در ساعت معین گرفته تا بیداری و خواب، استراحت، غذا خوردن، تفریح و به کسی که در امور جزئی زندگی منظم نباشد نمی تواند در مسائل بزرگ و حیاتی درست تصمیم بگیرد و موفق باشد.
مؤلفه های نظم هدف، برنامه ریزی، رهبری و مدیریت می باشد. میان نظم و هدف ارتباط مستقیم برقرار است و بدون آن نظم حاصل نمی شود. انسان منظم برای انجام همه کارهای زندگی اش برنامه ریزی دارد حتی کارهای کوچک و پیش پا افتاده. البته مهم تر از برنامه ریزی، پایبند بودن به برنامه‌هاست، متعهد بودن به انجام برنامه، به تقویت اراده تان هم کمک می کند. برای منظم بودن، بهتر است هر کار را در زمان مشخص شده انجام دهید و در هیچ صورتی، هیچ کاری را عقب نیندازید و به فردا موکول نکشید. یادتان نرود که نظم و ترتیب باعث می شود از وقتتان حداکثر استفاده را ببرید و از کارهای بیهوده و وقت تلف کن بپرهیزید. منظم بودن یکی از اعضای خانواده، باعث نظم دهی به کل خانواده می شود مخصوصا اگر بزرگترها منظم باشند بچه‌ها هم نظم را می‌آموزند و منظم می شوند. یکی دیگر از راه های منظم شدن، گذاشتن هر وسیله در مکان مربوط به خودش است.
یکی از دلایل بی نظمی محیط اطراف و زندگی ما این است که کارها را به بعد موکول می کنیم.
هیچ جامعه، سازمان و کسب و کاری بدون نظام مدیریتی نمی تواند به کمال خویش دست یابد مدیر جامعه و یا هر موسسه کوچک و بزرگی عامل مهم نظم و پایداری آن می باشد.
از پیامدهای نظم می توان به کاهش استرس و ایجاد آرامش، صرف وقت بیشتر برای خانواده و دوستان، الگوبرداری دیگران، صرفه‌جویی در وقت و پیشرفت در زندگی اشاره کرد.
راهکارهای افزایش نظم
- برای خود اهدافی تعیین کنید.
- از روابط موجود میان عوامل مختلف غافل نشوید.
- برای رسیدن به اهداف خود برنامه ریزی کنید.
- عادت به کار را در خود تقویت کنید.
- به فعالیتی چالش‌برانگیز بپردازید.
- مسئولیت اعمال خود را بپذیرید.
- افراد منظم را به عنوان دوست انتخاب کنید.
بی نظمی
همان اندازه که نظم و انضباط سرمنشأ آثار و برکاتی است، یک فضای کاری آشفته و بی نظم مانع از بروز توانایی‌های شما شده و آشفتگی کارها باعث هدر رفتن انرژی و زمان شما خواهد شد. پیامدها و نتایج بی‌نظمی، ناهنجاری‌هایی را در پی دارد که برخی را به اختصار برمی شماریم.
ایجاد هرج و مرج
رعایت نکردن نظم در رفتار فردی و اجتماعی، موجب هرج و مرج و نابسامانی کارها می شود و انسان را از دستیابی به نتیجه مطلوب باز می دارد؛ کسی که به برنامه ریزی اهمیتی نمی دهد، رفت و آمدش با دیگران را به با درنمیآورد، به موقع در جلسات سخنرانی و درس حاضر نمی‌شود، بدون هماهنگی و وقت قبلی مزاحم دیگران به ویژه شخصیت‌هایی می شود که نظم برای ملاقات با آنها مهم است و در چنین شخصی به دلیل بی نظمی در کارهایش به نتیجه مطلوب دست نمی یابد و همواره در زندگی دچار هرج و مرج و سردرگمی بوده و جامعه را نیز به این سو خواهد کشاند.
خدشه دار شدن شخصیت اجتماعی
از جمله عواملی که شخصیت اجتماعی انسان را تحت‌الشعاع قرار داده، آن را خدشه دار می کند، بی نظمی در کارها و در برخورد با دیگران است، زیرا افراد جامعه به روشنی در می‌یابند که فرد بی‌انضباط و نامنظم، موجب هرج و مرج در کارها و هدر رفتن وقت و عمر آنان شده، از پیشرفت و ترقی شان جلوگیری می کند. به همین دلیل او را از میان خود رانده، برایشان ارزش چندانی قائل نمی‌شوند.
پایمال شدن حقوق دیگران
رعایت نکردن نظم، موجب پایمال شدن حقوق افراد و ستم بر آنان است. کسی که کارهای مردم را به تأخیر می‌اندازد یا به بعضی افراد اجازه می‌دهد که ساعت‌ها وقتش را بگیرند، در نتیجه فرصت ملاقات با دیگران و انجام کارشان را از دست می‌دهد و آنها نمی‌توانند به موقع جهت تدریس در کلاس درس، جهت انجام کار در محل کار و غیره حضور یابند، چنین فردی به دلیل بی‌نظمی در کارها، حقوق دیگران را پایمال کرده و به آنان ستم روا داشته است.
گامهای تبدیل شدن از بی نظمی به نظم
ذهنتان را خالی کرده و عوامل حواس پرتی را حذف کنید. مرتب و منظم باشید و برای انجام کارها یادداشت برداری روزانه کنید.
برگرفته از کتاب فرهنگ شهروندی/ راهنمای تسهیل گران/ پایه نهم